"Vì đời vui được mấy đâu, con người ta thò đầu ra đã khóc rồi, những đứa không khóc còn bị đánh cho khóc.."...........
***
Không có gì giống nhau, cả màu tóc và màu mắt. Da Vàng chân ngắn mũi bè, lấy chồng từ năm hai hai tuổi, nhân dịp trốn đi chơi, buổi chiều xứ lạ ngồi nhớ bầy con chừng này chắc vừa tan học. Da Trắng mũi hếch, mặt nhiều tàn nhang, lông tay bạc óng ánh dưới nắng, có anh bồ Thụy Sỹ chơi trumpet trong một ban nhạc jazz. Và cô không bao giờ cưới hay sinh con, dành thời gian của đời mình đi lang thang làm mấy dự án phi chính phủ kiểu như trợ giúp phụ nữ và trẻ em bị buôn bán.
Gặp nhau ở chỗ nghỉ lưng chừng núi, Da Vàng đi xuống, bạn trắng thì lên, thổn thức hỏi còn bao xa thì tới ngôi đền. Một cơn mưa nhỏ giữ cả hai lại phiến đá thêu rêu trước miếu thổ thần. Thời gian chật, nhưng cũng đủ bật ra những tò mò, về hôn nhân và tự do. Ngó đời nhau thấy ngộ. Cuộc chuyện trò có khi phải dùng tay và nhánh cây vẽ lên rêu đá những hình thù để phụ họa, mấy lúc phải tạm dừng vì Da Vàng có điện thoại. Người nhà hỏi đổi gas thì đổi ở cửa hàng nào, áo ấm của thằng nhỏ thì để ở đâu. Mới đi mấy hôm thôi mà ở nhà đã trở mùa.
Những lúc đó cô bạn tóc đỏ cứ bật nguồn điện thoại nhìn vô đó tần ngần. Trên ảnh nền có một anh tóc xõa dài tay ôm cây kèn nhìn lãng tử.
Da Vàng khoe hình con, tranh thủ câu giờ để suy nghĩ câu hỏi bất ngờ của bạn, "sao cứ phải lấy chồng ?". Chưa bao giờ tự hỏi mình điều gì giống vậy, cô ậm ừ thì mà là, thấy người ta vậy thì mình cũng vậy, yêu và cưới cũng tự nhiên như ăn và thở. Nếu không có trách nhiệm và ràng rịt những mớ dây nhợ không nhìn thấy bằng mắt thường, sống chỉ bằng vui thôi thì khó. Vì đời vui được mấy đâu, con người ta thò đầu ra đã khóc rồi, những đứa không khóc còn bị đánh cho khóc. Lấy thí dụ như đi chơi vậy, cuộc đi này đáng giá gấp mười chuyến đi của những người nhàn hạ khác, vì bà mẹ trẻ phải thu xếp một tuần hoặc nửa tháng trước, đứa nhỏ nhất nên gửi về nội hay ngoại, con gái học cấp hai nhờ ai đưa đón.
Những thứ này không giống câu trả lời, Da Vàng hoang mang nghĩ, may mà bạn không bắt bẻ, bạn mãi nhìn tụi nhỏ trong hình cười khoe răng sún. Hoặc Da Trắng đủ tinh tế và bao dung không dồn bạn vào đường cùng.
Cô chẳng vướng bận gia đình, nên cô thoải mái đi xa, qua xứ cát nóng kinh người, qua rừng mưa nhiệt đới. Thế giới của cô là những bé gái Ấn mười tuổi đã bị bán vào nhà chứa, những bé gái Somalia buộc phải phục vụ tình dục cho phiến quân, những chuyến xuyên rừng theo chân bọn buôn người qua biên giới. Không ngày nào giống ngày nào, cuộc sống của cô đầy kịch tính.
Bạn chỉ kể chuyện người, không tả cảnh, mà Da Vàng biết đôi mắt xanh kia đã ghi lấy bao nhiêu thứ lạ lùng, cây baobab bị khoét thân làm đường ba làn xe chạy, chợ trời ngợp ruồi ở Bangladesh, những nhà thổ trong khu ổ chuột Bombay. Buổi sáng trước khi ra phi trường bay từ Âu sang Á, Da Trắng ngồi giũa móng tay, ái ai ái à chia tay với anh bồ trên bộ sofa lụa, rồi thủng thẳng sửa lại tóc ra cửa vẫy xe. Những chuyến đi nhẹ nhõm. Đâu có phải chạy vắt giò quét nhà, nấu cơm, phơi đồ trước khi ra đường, như Da Vàng.
Đời ta như quyển sách vừa mỏng vừa tẻ nhạt, Da Vàng nghĩ vậy, trong lúc tìm một vài chuyện nào đó mô tả cuộc sống của mình. Một con đàn bà tha thẩn trong khoảng sân nhiều hoa và chim sẻ, vừa ngó chừng con gái đang tuổi dậy thì tính tình thoắt nắng thoắt mưa, vừa lo thằng út sổ mũi, ho. Chắt mót một năm được vài chuyến đi chơi. Thích nhất là ngồi một mình ở nơi xa lạ, ăn món lạ, nghe người ta nói bằng thứ thổ ngữ địa phương cũng lạ. Vui nhất lúc đi gom quần áo cũ, sách cũ đem cho trẻ con ngoài đảo. Bình yên nhất khi nằm coi truyền hình cùng tụi nhỏ, dõi theo chuyện tình ông chủ và cô bảo mẫu đang đến hồi kết ở tập một trăm.
Bằng cách nào đó, một ngày đã đi qua mà không để lại dư vị. Chỉ khi quần áo con ngắn, thì mới nhìn thấy dấu chân của thời gian. Da Trắng tỏ ra không hiểu nổi, cái cuộc sống ấy không phải quá chật chội và tù túng sao?
Rảnh đâu nghĩ tới chuyện chật hay không chật, Vàng cười.
Chuyện chưa xong mưa đã hết, từ chỗ của họ ngồi, nắng bắt đầu phết mật lên cây. Lúc chào nhau Da Vàng nói chúc bạn hạnh phúc với anh Trumpet. Tự dưng cô bạn mắt xanh sụt sịt, "Bốn ngày rồi anh ta không gọi". À thì ra là nhớ, nên cứ cầm điện thoại tần ngần, cứ như chờ đợi.
Rốt cuộc thì cũng có một thứ giống nhau: màu nước mắt. Mấy lúc Da Vàng đau đầu mà chồng vẫn bỏ đi nhậu, nước mắt cô cũng y chang Trắng, giống cả vị mặn.Một người lên, một người xuống núi. Ý nghĩ cả hai còn để lại ở lưng chừng.
Nguyễn Ngọc Tư
